Αναφορική λειτουργία της γλώσσας  (ή αλλιώς κυριολεκτική, δηλωτική, λογική, πληροφοριακή) → το μήνυμα διατυπώνεται κυριολεκτικά, απευθύνεται κυρίως στη λογική του δέκτη, έχει να κάνει με την κοινή αντίληψη όλων μας για τον κόσμο και συνεπώς δε χρειάζεται ερμηνεία. Σκοπός του πομπού είναι η πληροφόρηση, τον ενδιαφέρει το περιεχόμενο του μηνύματος και συνήθως λείπουν τα καλολογικά στοιχεία και τα σχήματα λόγου.

Ποιητική λειτουργία της γλώσσας: (ή αλλιώς μεταφορική, συνυποδηλωτική, συγκινησιακή) → Ο πομπός δεν ενδιαφέρεται μόνο για το περιεχόμενο του μηνύματος, αλλά και για τη μορφή με την οποία διατυπώνεται το μήνυμα. Απευθύνεται στο συναίσθημα και στοχεύει και στην αισθητική απόλαυση (ποικιλία εκφραστικών μέσων).

Ασκήσεις:

1.      Πολλοί έπεσαν στη μάχη αγωνιζόμενοι για την πατρίδα τους.

2.      Πάλευε για χρόνια με την ασθένεια και τελικά τη νίκησε.

3.      Δεν μπόρεσε να πιάσει την μπάλα και η ομάδα του ηττήθηκε.

4.      Ειπώθηκαν βαριά λόγια ανάμεσα στους υπουργούς των δύο χωρών.

5.      Η αλυσίδα του μηχανήματος κόπηκε και προκάλεσε εργατικό ατύχημα.

6.      Η προσωπικότητα του Περικλή σημάδεψε τον κλασικό πολιτισμό.

7.      Αποφάσισαν να ταξιδέψουν σε όλη την Ευρώπη.

8.      Άκουσε την καρδιά του και αποφάσισε να γυρίσει στην πόλη του.

9.      Μόλις πληροφορήθηκε το λάθος, η όψη του σκοτείνιασε.

10.   Δεν μπορούσε να σηκώσει το φορτίο χωρίς τη βοήθειά τους.