Η
ίδρυση της Ρώμης και η οργάνωσή της
Παράδοση: ίδρυση Ρώμης
από Ρωμύλο απόγονο του Αινεία: 753 π.Χ.
Αρχαιολογική έρευνα:
στη θέση της Ρώμης οικισμοί από 10ο μέχρι 8ο αι. π.Χ. –
πιθανό η δημιουργία της να οφείλεται στους Ετρούσκους: κατάληψη Λατίου 7ο
αι., συνοικισμό κατοίκων, σπουδαία έργα → τέλη 6ου αιώνα οι κάτοικοι
της περιοχής επαναστάτησαν και τους έδιωξαν → συστηματική οργάνωση και
κυριαρχία ρωμαίων στο Λάτιο.
Περίοδος βασιλείας
έως 509 π.Χ. (σύμφωνα με την παράδοση έξι βασιλείς) →
- κοινωνική
συγκρότηση: τρεις τάξεις
·
Πατρίκιοι: οι Ρωμαίοι που ανήκαν στις
παλιές μεγάλες οικογένειες (ρωμαϊκά γένη), ονομάζονταν έτσι γιατί κατάγονταν
από τον ίδιο πατέρα τον οποίο αναγνώριζαν και ως αρχηγό.
·
Πελάτες: προστατευόμενοι των πατρικίων –
μάλλον προϊταλιώτες κάτοικοι (Λίγουρες) → σταδιακή συγχώνευση με πατρίκιους
μέσω επιμειξιών.
·
Πληβείοι: οι νεότεροι κάτοικοι της Ρώμης
και των γύρω περιοχών - δεν είχαν
δεσμούς με τις παραπάνω τάξεις: πλήθος – δεν είχαν πολιτικά δικαιώματα και δεν τους επιτρεπόταν να νυμφευτούν με
γυναίκες από την τάξη των πατρικίων.
-
πολιτική
οργάνωση:
Βασιλιάς
→ αρχηγός του κράτους, θρησκευτικός αρχηγός, ηγέτης του στρατού, και ανώτατος
δικαστής.
Σύγκλητος
→ αρχηγοί ρωμαϊκών γενών (αρχικά εκατό και στη συνέχεια τριακόσια μέλη), μαζί
με το βασιλιά συγκαλούσαν την εκκλησία του λαού και επικύρωναν τις αποφάσεις της
– θεματοφύλακας των εθίμων και παραδόσεων της Ρώμης.
Εκκλησία
του λαού → συγκέντρωση όλων των πατρικίων και των πελατών – επικύρωνε ή
απέρριπτε τις αποφάσεις του βασιλιά «διά βοής» - αποφάσιζε για ειρήνη ή πόλεμο
και εξέλεγε το βασιλιά.
Η συγκρότηση της ρωμαϊκής
πολιτείας – Res
publica
509 π.Χ.: τέλος βασιλείας
(εξέγερση πατρικίων) – απομάκρυνση Ετρούσκων
Νέο πολίτευμα → ονομάζεται
δημοκρατία (Res
publica),
αλλά πρόκειται για αριστοκρατικό καθεστώς → η εξουσία στους πατρίκιους.
Αγώνας πληβείων για δύο περίπου
αιώνες για την απόκτηση πολιτικών δικαιωμάτων.
·
Αρχές
5ου αιώνα: νέα εξουσία → δήμαρχοι: προστασία πληβείων από
αυθαιρεσίες πατρικίων – πρόσωπα ιερά και απαραβίαστα – δικαίωμα να αρνηθούν την
ψήφιση ενός νόμου.
·
Μέσα
5ου αιώνα: καταγραφή εθιμικού δικαίου (Δωδεκάδελτος) → αποτροπή
αυθαίρετων αποφάσεων.
·
Κατάργηση
νόμου που απαγόρευε τους γάμους μεταξύ των δύο τάξεων.
·
Πολιτική
ισότητα, τον 4ο αιώνα → δικαίωμα εκλογής στο αξίωμα του υπάτου και
τέλη 4ου αιώνα → δικαίωμα εκλογής στο αξίωμα του «μεγίστου
αρχιερέως».
Πολιτική
οργάνωση
Άρχοντες: Εκτελεστική εξουσία
(πολλοί στον αριθμό) – σπουδαιότεροι:
Ø
Δύο
ύπατοι: εκλέγονταν για ένα χρόνο αρχικά, συγκέντρωναν εξουσίες βασιλιά,
μεγαλόπρεπη εμφάνιση με δώδεκα ακολούθους (ραβδούχους).
Ø
Δικτάτορας:
εκλεγμένος άρχοντας, ο οποίος έπαιρνε
όλες τις εξουσίες για έξι μήνες
όταν η πολιτεία βρισκόταν σε κρίσιμη κατάσταση.
Ø
Τιμητές:
σημαντικό αξίωμα – δύο και εκλέγονταν για δεκαοκτώ μήνες. Έργο: 1. Κατάταξη
πολιτών ανάλογα με τα περιουσιακά τους στοιχεία 2. Σύνταξη του καταλόγου που
όριζε ποιοι άρχοντες έχουν το δικαίωμα να εισέλθουν στη Σύγκλητο 3. Κατάρτιση
του προϋπολογισμού του κράτους 4. Επίβλεψη των ηθών.
Ø
Δήμαρχοι,
πραίτωρες, ταμίες, ανθύπατοι κ.ά.
Σύγκλητος: εκπροσωπούσε την
ιστορική συνέχεια του ρωμαϊκού κράτους – 300 ισόβια μέλη (προηγουμένως
άρχοντες) – νομοθετική και εκτελεστική εξουσία, μεγάλη δύναμη – δικαιοδοσίες σε
θέματα οικονομικά, θρησκευτικά και εξωτερικής πολιτικής – συγκλητικά δόγματα →
ισχύ νόμου
Τρεις εκκλησίες:
Ø
Φρατρική:
συνέλευση πατρικίων – χάνει η δύναμή της και διατηρείται από σεβασμό στην
παράδοση.
Ø
Λοχίτιδα:
συνέλευση όλων των στρατευμένων πολιτών (πατρικίων και πληβείων) – κατά λόχους
- εξέλεγε υπάτους, τιμητές και πραίτωρες.
Ø
Φυλετική:
αρχικά → συνέλευση πληβείων, έπειτα όλων των Ρωμαίων – κατά φυλές (ανάλογα με
τόπο κατοικίας) – ψήφιση νόμων κι εκλογή κατώτερων αρχόντων.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου